1867 yılında, tam da bugünlerde doğan, bu toprakların aydınlanma, özgürleşme, çağdaş birey ve çağdaş toplum olma destanının unutulmaz, anıt adlarından, kalem ustalarından olan Tevfik Fikret, 158 yaşında.
İyi ki doğmuş.
Geç de olsa kutlu olsun.
Düşünceleri, şiirleri ve aydınca yaşam tarzı ile Kurtuluş Savaşımızın, bağımsızlığımızın, Cumhuriyetimizin önderi Mustafa Kemal'in ilham alıcısıdır Tevfik Fikret.
Bu topraklarda da nicedir süren aydınlanma kavgasının bayrağını onurla taşıyıp, kendisinden sonraki kuşaklara alnında ışıkla ulaştıran, özellikle de Cumhuriyet aydınlarına aktarmayı başaran bir büyük öncü aydındır Tevfik Fikret.
Osmanlı'nın son yüzyılında ülke, emperyalist devletlerin açık pazarı haline gelmiş, soyulmuş, borçlandırılmış, çürütülmüşken, toplum her bakımdan çökmüş ve çaresizken, bütün doğal kaynaklara, demiryollarına, limanlara, madenlere, telefona, bankacılığa, ticarete, tarım işletmelerine el koyan, bunları haciz eden, sömüren, ekonomiyi ve maliyeyi de ele geçirip kontrol eden, uluslararası büyük bir kumpas olan kapitülasyonlara bir başkaldırıdır Tevfik Fikret.
Bu başkaldırının yarattığı bitmez tükenmez bir umut kaynağıdır.
Sömürülen, baskı altına alınan, yoksuluk, cehalet ve gerilik içindeki bir ülkenin düşünen ve sorgulayan; kimi zaman karamsar, kimi zaman umutlu, coşkulu, zaman zaman da küskün, ama her zaman başkaldırıcı insanı, aydını bir şairidir o.
Baskının, adaletsizliğin, eşitsizliğin, zorbalığın, yoksunluğun ve fakat o büyük faciayı süsleyen şatafatın, gösterişin; dökülen gözyaşlarına karşı duygusuzluğun, katil kulelerin, zindanların, zindanlı sarayların, kibirli sütunların, şanlı şımarık yapıların, ikbal kapısına çıkan yol sayılan el etek, ayak öpmelerin, silahlanmış korkunun, mahkemelerden sürekli kovulan, sürülen adaletin ve hakkın, kılıç ve kalemin, siyasal tutsaklık döneminin şairi Fikret...
Toplumsal çöküntünün ve devletle birlikte toplumdaki bütün hastalıkların, birlik içinde, kardeşlikle çözülmesini isteyerek:
"Millet yoludur, hak yoludur tuttuğumuz yol.
Ey hak yaşa, ey sevgili millet, yaşa.
Var ol!.." diyendir, Tevfik Fikret.
"Zulmün topu var, güllesi var, kalesi varsa,
Hakkın da bükülmez kolu, dönmez yüzü,
Her gecenin gündüzü vardır."
"Yeter olsun artık bu alçak zulüm ve cehalet düzenine..." dizeleriyle bir başkaldırı ve umut çığlığı olurken bir de:
"Doğru at adımlarını;
Düşün, bugünkü adımlar hazırlıyor yarını!" derken de bir yol gösterendir, Fikret.
Kendi zamanı gibi tüm zamanların baskıcı yönetim anlayışına karşı bir eleştiri, bir tavır, bir başkaldırı, bir özgürlük ve eşitlik arayışı çığlığıdır onun şiirleri:
"Bir uğursuz dönem, yine çiğnendi yeminler.
Çiğnendi yazık ulusun yüksek umudu.
Kanun diye, topraklara sürtüldü alınlar.
Kanun diye, kanun diye, kanun tepelendi...
Boşuna çığlıklar yine, boşuna bu inilti!"
"Millet yaşamaz, hakka özlemle solurken.
Sussun diye vicdanına yumruklar inerse;
Aldatılıp korkutmayla titrer ve sinerse;
Millet yaşamaz, toplumu boğulurken!",
"Düşsün sana, zorbalığa, kapılıp eğilen baş.
Kopsun, seni bir hak diye alkışlayan eller!.."
"Yazık!..
Hep yanılgı mı bu milletin yazgısı?" diye haykırıp "Kulluğun nedir gereği?" diye soran dizeleriyle.
"... Evet, sabah olacaktır, sabah.
Geceler sürmez kıyamete kadar..." dizelerinde umutla dolu olan Tevfik Fikret,
Kara baskı döneminin "fikri hür, vicdanı hür, irfanı hür”şairidir.
Özgür bir toplum özlemiyle, saltanata, hilafete karşı duran Fikret, "gençlik" kavramını ilk kez edebiyata katar:
"...Yarınlar senin; senin bu devrim, bu yenilik.
Her şey senin değil mi zaten, sen ey gençlik!..." dizeleri onundur.
Devrimci bir bakış açısı; ileri bir özgürlük anlayışı, kulun kula kulluğuna karşı eşitlik, kardeşlik; donmuş düşünceler yerine aklın ışığı, bilimsel düşünüş, insancı bir dünya anlayışı, Fikret'in düşünce dünyasının sağlam temellerindendir.
Yurttaşların eşitliğinden ve milliyetten, milletten oluşan bir toplum arayışında olan Fikret, milletin ve bireylerin arasına kin, nifak sokan her türlü ayrılık gayrılık anlayışlarına; inanç kışkırtıcılıklarına da şiddetle karşı çıkar.
"O, devrimci bir şairdir.
Zamanının haksızlığı ve geriliği ile savaşmıştır.
Ben, devrim ruhunu ondan aldım.
O, hem büyük şair, hem de büyük bir insandır.
Başka hangi şair böyle güzel ve devrimci şiirler yazmıştır?" diyen Mustafa Kemal’in, derin ilham kaynaklarındandır Fikret.
Tevfik Fikret'i sevmek, insanı, insancıllığı sevmek; özgür, demokratik, aydınlık ve laik toplum yaşamından yana olmak ve onun peşinde olmaktır.
Dünden, bugünden, yarından selamlıyorum büyük şairimiz.
Bin yaşa Tevfik Fikret...
